Emir cümleleri (EC); bir konuda açıklama yapmak veya yönerge vermek için kullanılabilir.

Emir cümleleri iki aşamadan oluşur:

1. Direktifler için sebep belirtmek

2. Direktifi açıklamak

​

Örnek: “Yıldız, çalışmanızı yarın sunabilmeniz için arkadaşlarına yardım et.”

​

Emir cümlesi kurarken eğer yönerge yeteri kadar açık ve nedeni belirgin ise ilk aşama geçilebilir.

​

Örnek: “Arkadaşına vurmayı bırak!”

​

Yönerge: Aşağıdaki emir cümlesinde yer alan, sebep belirten sözcüklerin altlarını çiziniz.

​

“Gamze, sınav esnasında konuşmanın kurallara aykırı olduğunu biliyorsun. Şu anda sessiz ol.”

“Şu anda hepimiz kitabımızdaki 15. sayfayı okuyoruz. Resim çizmeyi bırak.”

“Görüşlerini belirtmek istiyorsan parmak kaldırarak söz al.”

​

Yönerge: Aşağıdaki emir cümlesinde direktifi belirten sözcüklerin altlarını çiziniz.

​

“Seda ve Kemal; su tabancalarıyla bahçede oynanır. Şimdi onları masamın üzerine koyun.”

(Bir öğrenci, kapıyı vurmadan sınıfa girer.) “Sınıfa girmeden önce kapıyı vur.”

 

Emir Cümleleri Çalışması

1. Durum: Öğrenci, işini yapmak yerine başka bir şeyle oynuyor. ​​

Öğretmen: “Şimdi çalışma zamanı. Onu kaldır!” 

• Öğrencinin sırasına yaklaşır, ellerini beline koyarak sert bir tonla...

• Öğrencinin sırasına yaklaşır, olumlu ama otoriter bir tonlamayla ve bir elini avuç içi yukarı bakacak şekilde, nesneyi işaret ederek...

2. Durum: Öğrenci, karmakarışık kâğıtlarının arasında, ödevini bulmaya çalışır. 

Öğretmen: “Önce kâğıtlarını düzenle. Ödevini bulduğunda bana getir.”

• Ayakta, sert bir tonlamayla ve parmağını öğrenciye doğru yönelterek...

• Öğrencinin gözünün içine bakarak, sıcak ama kendinden emin bir ses tonuyla ve olumlu beden dili kullanarak... 

3. Durum: Öğrenci, karmakarışık kâğıtlarının arasında, ödevini bulmaya çalışır. 

Öğretmen: “O top başkasının. Onu hemen geri ver!”

• Öğrenciye uzak bir mesafeden bağırır ve parmağını sallar.

• Öğrencinin yanına gelip, sıcak ama kendinden emin bir tonlamayla ve elleri açık bir şekilde...

4. Durum: Öğrenci, başka sınıftan bir öğrencinin topunu izinsiz aldığı anda, öğretmen yanına gelir. 

Öğretmen: “O top başkasının. Onu hemen geri ver!”

• Öğrenciye uzak bir mesafeden bağırır ve parmağını sallar.

• Öğrencinin yanına gelip, sıcak ama kendinden emin bir tonlamayla ve elleri açık bir şekilde...

5. Durum: Öğrenci, kantinde bir masada öğle yemeğini yiyor. Bir başka öğrenci, onunla alay ederek yemeğinden bir parça alıyor. 

Öğretmen: “Arkadaşına söz söylemeyi bırak. Kendi tabağınla ilgilen.”

• Öğrencinin yanında ayakta durarak, olumsuz bir tonlama ve ellerini beline koyarak...

• Öğrencinin yanında ayakta durarak, kendinden emin bir tonlamayla ve doğal bir beden dili kullanarak...

6. Durum: Öğrenci, sınıfın önünde gürültü yapıyor. 

Öğretmen: “Ders saatleri içerisinde koridorda sessiz olunur. Kantine veya bahçeye çık.”

• Sınıfın içerisinden, sinirli bir şekilde bağırarak...

• Koridordaki öğrencinin yanına giderek, kendinden emin ve sıcak bir tonlamayla ve doğal bir beden dili kullanarak...