Davranışın Psiko Sosyal Dayanakları Beş Temel Özgürlük, Altı Temel Duygu
Öğretmenin kabul edici, özgürlüklerine duyarlı, saygılı ve üç benlik durumunu bütünleştirici bir tutumda oluşu, sınıftaki yaşama, gelişme ve var olma ortamının geliştirici olmasını sağlar. Tersine reddedici, denetleyici ve baskın biçimde, öğrencinin çocuk benliğini besleyen tutumu ise kendi kalıplarıyla sınırlayan yetişme ortamları yaratır.
Kalıplanmış veya gelişmiş insan yetişmesine katkının yolu, bu iki tutum arasından geçer.
Aşağıdaki tabloda beş temel özgürlüğe yer verilmiştir. Kalıplayıcı ortam ve geliştirici ortamda nasıl yer bulduğu da bu tabloda belirtilmiştir.
5 Temel Özgürlük
Bu özgürlükleri yaşamış ve yaşatıyor olma derecenizi “sıfır’dan beşe” doğru puanlandırınız.
6 Temel Duygumuz
Bu özgürlükleri yaşamış ve yaşatıyor olma derecenizi “sıfır’dan beşe” doğru puanlandırınız.
Çocuğun yetişme sürecinde bu 5 temel özgürlüğün ve 6 temel duygunun beslenmesi gerekir. Temel gereksinmeleri, 5 temel özgürlüğü ve 6 temel duygusu karşılanmamış insanlarda kalıplanmış bir yapı ortaya çıkar. Bu temel gereksinmeleri karşılanmamış insanlar da bunları yansıtamazlar.
KALIPLAYICI veya GELİŞTİRİCİ DAVRANIŞLAR
Demokratik veya otoriter öğretmenler, bu özellikleri tesadüfen almamışlardır. Otoriter (Kalıplanmış) öğretmen, kalıplayıcı; etkili iletişim kuran öğretmen, geliştirici bir yetişme ortamının ürünüdür.
Kalıp öğretmenin yanlış inançları:
Kontrol etmeliyim: Sınıfta bağımlı ve isyankâr bir ortam yaratır. Her şeyi kontrol eder ve kayıt altına alır. Çocuklara her şeyi hatırlatır, çocukların doğru karar alamayacağına inanır. Velileri disiplin için yardıma çağırır.
Ben üstünüm: Öğrencilerden bilgi, deneyim ve sorumluluk alanlarında önde olmasını, onlara hâkim olmak ve aşırı korumak olarak algılar. Öğrencisinin insani değer ve onur açısından kendisiyle eşit olduğunu düşünmez, onlarda yetersizlik ve değersizlik duygusu geliştirir.
Hakkım var: Öğrencileri ile karşılıklı saygı ve sorumluluk haklarına duyarlı değildir. Bunları tek başına kullanır.
Mükemmel olmalıyım: Kendisinde ve öğrencilerinde hata kabul etmez, kusurlu olma cesareti gösteremez. Gerçek üstü standartlara ulaşmak için kendisini de etrafındakileri de zorlar.
Ben önemli değilim: Yukarıdakilerin tersine, öğrencilerininkini korurken, kendi temel gereksinimlerini gözetmez, öz değer ve yeteneklerine inanmaz, öğrencilere paspas olur.
Kaynakça:
Sınıf Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar
Nobel Yayın Dağıtım, 2000
Blog Yazarı: Arzu Yüksel
eKampüs'te var olan diğer bloglara ve içeriklere erişmek için üye olun. Aşağıdaki linke tıklayarak kolayca üye olabilirsiniz.
www.ekampus.orav.org.tr/kaydol
Keyifli öğrenme deneyimleri dileriz.